یکی از روش های عقلایی رایج در میان ملل و نحل تقیه است. این شیوه
که به معنی خودداری از افتادن به دام خطر و مهلکه می باشد در اسلام نیز با
عمل عمار یاسر و تأیید پیامبر اسلام سپری برای حفظ جان افراد مسلمان در
مواقع خطر ترارکرفت و به گفتهء ائمهء معصومین جزء دین وآیین اسلام
واقع شد. البته برخی از مغرضین و یا نا آگاهان به شرایط و موقعیت های
اجتماعی، آن را نوعی کذب و نفاق دانسته اند، که در این نوشته فرق میان تقیه و
نفاق وکذب کاملأ توضیح داده شده و فصل ممیز میان آن ها بیان گردیده است.
هم چنین اختلاف میان علمای شیعه و سنی در رابطه با موارد جواز تقیه نیز
مورد بررسی قرارکرفته است. علمای اهل سنت اصولأ تقیه را در جلوگیری از
خطر نفس جایز می دانند. نقش تقیه در احکام تکلیفی، حقوقی، کیفری-
وضعی و این که آیا تقیه فقط کیفر اخروی را از مکلف سلب می کند یا تمام آثار
اعمال صحیح نیز بر اجرای آن مترتب است از دیگر مباحثی است که در این
نوشته مورد بررسی قرار کرفته است.
نتیجه آن که، تقیه سپری است که عقل در مقام خطرهای مهلک آن را سد رأه
قرار می دهد و شرع نیزکه عقل کل است آن را امضا نموده وظیفه دانسته است
)